Ruim zes op de tien mensen in Nederland draagt een bril of contactlenzen.

Lenzen zijn het meest populair bij mensen tot ongeveer vijftig jaar, maar daarboven dragen toch echt de meeste mensen met zichtproblemen een bril. Ondanks dat het dragen van een bril dus heel normaal is, weet lang niet iedereen hoe de bril precies werkt. Hieronder vindt u informatie over de bril, bijziendheid en verziendheid.

Wat is een bril?

Op deze simpele vraag weet u natuurlijk zelf het antwoord wel. Een bril bestaat uit twee glazen waar u doorheen kijkt als u minder goed kunt zien. Meer technisch gezegd is een bril een optisch instrument dat de rectificatie fout van de ogen herstelt, waardoor de drager scherper kan zien. Een bril kan niet alleen rectificatiefouten, maar ook andere afwijkingen (bijvoorbeeld scheelzien) corrigeren. De lenzen van een bril kunnen zowel van glas als van kunststof zijn gemaakt en worden gedragen door een montuur. Dit montuur kunt u vaak zelf uitkiezen, waardoor de bril voor sommige mensen niet alleen als optisch object, maar ook als modeaccessoire fungeert.

Nabijheidspunt en vertepunt

Het nabijheidspunt is een begrip dat van belang is bij het antwoord op de vraag of u een bril nodig heeft of niet. Dit is het meest dichtbijgelegen punt vanaf waar u nog moeiteloos scherp kunt zien. Bij een gemiddeld oog ligt het nabijheidspunt op dertig centimeter voor het oog. Dit betekent dat een gemiddeld mens een object nog scherp kan zien als dit zich dertig centimeter voor de ogen bevindt, maar niet meer als het dichterbij komt. Het vertepunt is het tegenovergestelde: het verst verwijderde punt vanaf waar u nog scherp kunt zien. Bij een gemiddeld oog ligt het vertepunt op oneindig.

Bijziendheid

Lang niet iedereen heeft gemiddelde ogen en dat betekent dat het nabijheidspunt en/of het vertepunt voor veel mensen afwijkt van het gemiddelde. Wanneer beide punten te dichtbij liggen, bent u bijziend. Dit betekent dat u een voorwerp dat zich binnen dertig centimeter van uw ogen bevindt al scherp kunt zien, maar dat u onscherp ziet als u ver wegkijkt. Bijziendheid kan worden gecorrigeerd door brillenglazen met een holle lens, in de optiek ook wel een negatieve lens genoemd. Deze negatieve lens brengt het nabijheidspunt weer op dertig centimeter en het vertepunt op oneindig.

Verziendheid

Het tegenovergestelde wordt verziendheid genoemd. Dit betekent dat zowel het nabijheidspunt als het vertepunt verder weg ligt dan gemiddeld. U kunt een voorwerp pas ergens na dertig centimeter scherp zien, terwijl het vertepunt als het ware na oneindig ligt. Nu is dat natuurlijk niet mogelijk; er is sprake van een virtueel vertepunt. Zonder bril zullen uw ogen zich continu willen aanpassen om deze fout te rectificeren en dat kan leiden tot vermoeidheid en hoofdpijn. Bij verziendheid wordt een bril met bolle lenzen (in de optiek ook wel positieve lenzen) gebruikt. Deze bolle lenzen leggen het nabijheidspunt weer op dertig centimeter en het vertepunt op oneindig. Op deze manier kunt u scherp zien als u in de verte kijkt, zonder dat uw ogen zich steeds proberen aan te passen.

Lenzen of een bril?

Verreweg de meeste mensen zullen ooit een moment bereiken waarop zij moeten toegeven dat hun zicht niet meer zo goed is als vroeger. Waar dit moment voor de één al vrij snel komt, kan dit voor de ander best lang duren. Iedereen die dit moment heeft bereikt, komt voor dezelfde keuze te staan: lenzen of een bril? Dit is een belangrijke keuze en daarom is goed inzicht in alle voor- en nadelen van belang. Hieronder leest u hier meer over.

Voordelen van een bril

Eén van de belangrijkste voordelen van een bril is dat weinig onderhoud nodig is. Als u eenmaal een montuur heeft uitgekozen met voor u geschikte lenzen erin, hoeft u eigenlijk alleen nog maar te zorgen dat de glazen schoon blijven. Als u er voorzichtig mee bent, kan een bril meerdere jaren meegaan. Het kan geen kwaad om eens in de paar jaar de sterkte van uw ogen opnieuw te laten meten, zodat u zeker weet dat de lenzen nog passend zijn. Een ander voordeel van de bril is dat u minder last hebt van geïrriteerde ogen. Er ligt immers niet, zoals bij lenzen, een lichaamsvreemd object op uw oogbol. Een derde voordeel van een bril is dat u hier een modeaccessoire van kunt maken. U kunt montuur zelf kiezen en u kunt zelfs variëren.

Nadelen van een bril

Tegenover deze voordelen kent het dragen van een bril ook nadelen. Eén van deze nadelen is de beperkte bewegingsvrijheid. Veel (intensieve) sporten zijn lastig als u een bril draagt, dus voor fanatieke sporters zijn lenzen vaak meer geschikt. Een ander nadeel is het montuur. Hoewel u dit als het goed is zelf hebt uitgezocht, kan het toch zijn dat u er niet goed aan kunt wennen. Zo kunnen zwaardere monturen bijvoorbeeld zichtbaar blijven in de ooghoeken en dat kan als onwenselijk worden ervaren. Een derde nadeel is dat de glazen van een bril kunnen beslaan als u bijvoorbeeld van buiten naar binnen loopt of aan het koken bent.

Voordelen van lenzen

Een aantal nadelen van de bril kunt u wegnemen door voor contactlenzen te kiezen. Lenzen beslaan bijvoorbeeld niet, en zij beperken evenmin uw bewegingsvrijheid. Bovendien kunt u zonder problemen iedere zonnebril opzetten, terwijl u een aparte zonnebril op sterkte nodig hebt als u voor een bril kiest. Daar komt bij dat niemand in uw omgeving verandering in uw uiterlijk zal opmerken als u voor lenzen kiest.

Nadelen van lenzen

Aan de andere kant heeft het dragen van lenzen ook nadelen. Eén van de grootste nadelen is het onderhoud. Lenzen vereisen meer onderhoud dan een bril en dit onderhoud komt ook behoorlijk precies. Als u slecht onderhouden lenzen draagt kunnen uw ogen droog, geïrriteerd en zelfs ontstoken raken. Een ander nadeel is dat aan lenzen hogere vaste lasten verbonden zijn. U moet bijvoorbeeld geregeld nieuwe lenzenvloeistof kopen. Daarnaast moet u vaker uw ogen laten controleren dan wanneer u een bril draagt. Ook de lenzen zelf moet u regelmatig opnieuw kopen. Een aanvullende verzekering kan een deel van deze kosten dekken, maar de basisverzekering in ieder geval niet.