Gemeenten zetten in op het delen van kennis en ervaring met gemeenten en regio’s, maar ook met de cliënten, zorgverzekeraars en aanbieders. De ondersteuning komt van de VNG zelf, het gezamenlijke Transitiebureau Jeugd en het Ondersteuningsprogramma Decentralisaties dat gemeenten op ambtelijk en bestuurlijk niveau bijstaat.

Stand van zaken

Gemeenten zijn al geruime tijd bezig met hun voorbereidingen op de nieuwe jeugdzorgtaken, waar zij vanaf 2015 de verantwoordelijkheid voor krijgen. Tot welke resultaten en activiteiten leidden onze inspanningen? Hieronder een overzicht.

1. Gemeenten werken regionaal samen

In 42 jeugdzorgregio’s maken gemeenten, aanbieders en verzekeraars met elkaar afspraken over de inkoop van de zorg, versneld door de transitiearrangementen. Het VNG Ondersteuningsprogramma helpt regio’s op bestuurlijk niveau. Er is een vraagbaakfunctie, onderlinge deling van kennis en goede ervaringen. We brachten de aanbieders met bovenregionale schaal in kaart via Vektis-data en informeerden de regio’s hierover.

2. Landelijke inkoop door de VNG

Voor een aantal zorgfuncties bestaat de behoefte om op landelijk niveau afspraken te maken om de continuïteit te borgen. Het betreft de Kindertelefoon, Stichting Opvoeden, Stichting Adoptievoorziening en Vertrouwenswerk. In opdracht van gemeenten wordt de VNG opdrachtgever. De landelijke inkoop wordt rechtstreeks gefinancierd vanuit het gemeentefonds.

3. Raamcontracten zeer specialistische zorg

De  VNG stelde een landelijk transitiearrangement op, waarin afspraken over de inkoop van zeer specialistische zorg met een landeljik werkingsgebied staan en waarvoor alle gemeenten 2,2% van het budget moeten reserveren.

Voor het landelijk arrangement contracteert de VNG de verschillende partijen. Dat betekent dat een raamcontract wordt opgesteld en een programma van eisen ontwikkeld. Op een apartonderdeel van de VNG website vindt u meer informatie over de functies.

4. Aanpak aanbieders met een bovenregionale schaal

De VNG-subcommissie Jeugd besloot in december tot een aantal acties voor een betere aansluiting tussen vraag en aanbod voor bovenregionaal georganiseerde zorg(aanbieders):

• Maatwerk
  Het is zaak om gericht af te pellen om welke functies het gaat. Soms gaat het om instellingen die weinig bekend zijn. Vanuit de landelijke ondersteuningsprogramma’s kunnen we instellingen en gemeenten gericht aan elkaar koppelen, als het contact er nog niet is.
• Samenwerking
  Alle gemeenten onderkennen de noodzaak van behoud van specialistische zorg met kennis- en expertise. Er zijn al veel goede ervaringen en praktijken in de samenwerking tussen de 42 regio’s, waardoor veel knelpunten van aanbieders met bovenregionale schaal worden opgelost.
• Modelovereenkomsten
  Via modelovereenkomsten ondersteunen we de zorginkoop bij aanbieders met een bovenregionale schaal. De zorgfuncties waarvoor de VNG modelovereenkomsten gaat uitwerken zijn LVG, gespecialiseerde pleegzorg, JeugdzorgPlus, specialistische onderdelen van academische centra voor kinder- en jeugdpsychiatrie/crisiszorg, verslavingszorg en Kinderdienstencentra.

5. JeugdzorgPlus

Ten aanzien van Jeugdzorgplus blijft de organisatiestructuur voor de plaatsingscoördinatie gedurende de eerste 2 jaar in stand. Het betreft een vijftal verdeelstations, die jeugdigen met een rechtelijke verwijzing direct doorverwijzen naar gesloten jeugdhulp.

6. Modelverordening in de maak

De Jeugdwet geeft de kaders van de jeugdhulp en schrijft voor dat gemeenten eigen regels opstellen in een verordening. Om gemeenten te helpen heeft de VNG in samenspraak met gemeenten en cliëntenorganisaties een verordening ontwikkeld. Deze wordt begin april vrijgegeven voor publicatie en gaat vergezeld van een ledenbrief met uitleg over de toepassing. Gemeenten hebben zo de tijd om deze om te zetten in een eigen verordeningvoor 1 november 2014.

7. Afspraken gemeenten – Bureaus Jeugdzorg

De continuïteit van de functies van Bureaus Jeugdzorg is gewaarborgd. Alle jeugdregio’s hebben tijdig afspraken gemaakt met de Bureaus Jeugdzorg over de continuïteit van de functies van het BJZ (AMHK, toegang, crisisdienst, Jeugdbescherming en -reclassering).

8. Afspraken over inkoop Jeugd-GGZ

VNG en Zorgverzekeraars Nederland ontwikkelden samen een voorstel voor de inkoop Jeugd-GGZ Het komt er op neer dat gemeenten vanaf 1 januari 2015 opdrachtgever en budgettair eindverantwoordelijk zijn voor de inkoop van de totale Jeugd-GGZ. Zo werken we in de periode 2014 t/m 2016 samen aan een zachte landing van de Jeugd-GGZ. Vanaf 2015 gaan gemeenten regionaal de Jeugd-GGZ inkopen, met steun van de zorgverzekeraars. De VNG heeft een Ondersteuningsprogramma Inkoop Jeugd-GGZ ingericht.

9. Afspraken landelijke inkoop jeugdzorg

Namens gemeenten maakt de VNG afspraken in de vorm van raamcontracten met aanbieders van jeugdhulp met een landelijke schaal en een specialistische functie.

10. Informatieuitwisseling / VISD

Gemeenten kunnen hun nieuwe taken straks alleen goed uitvoeren als ze hun informatiehuishouding op orde hebben. Het ondersteuningsprogramma VISD helpt hierbij. Onder andere met een nieuwe website waar alle informatie bij elkaar is gebracht.

11. Afspraken met gespecialiseerde zorg

VNG en de branches gespecialiseerde zorg (VOBC, VGN, Jeugdzorg Nederland en GGZ Nederland) voeren bestuurlijk en ambtelijk structureel overleg om knelpunten op te lossen op het gebied van specialistische jeugdhulp. Wij hebben gezamenlijk een brief gestuurd aan de Eerste Kamer, waarin wij de doelen van de Jeugdwet en de invoeringsdatum 1 januari 2015 onderschrijven.

12. AMHK

Bij wet is geregeld dat de steunpunten kindermishandeling en meldpunten huiselijk geweld bovenlokaal georganiseerd worden. De VNG startte een ondersteuningsprogramma voor gemeenten. De ondersteuning zet in op twee sporen: informatie, kennis en procesbegeleiding. Het ondersteuningsprogramma maakt factsheets en organiseert bijeenkomsten. In april komt het model Handelingsprotocol.

13. Privacy

Wat betreft privacybescherming worden vanuit de praktijk van de gemeenten 5-8 modellen of scenario’s beschreven, die een doorsnede geven van hoe gemeenten met privacybescherming in de jeugdsector om kunnen gaan. Het ministerie zal deze modellen aan een PIA (Privacy Impact Assessment) onderwerpen. Gemeenten ontwikkelen vervolgens zelf een eigen privacy-beleid op basis van de modellen/scenario’s .

14. Ondersteuningsteam Decentralisaties

De Transitiebureaus Wmo en Jeugd willen gemeenten in het implementatiejaar 2014 gerichter en op maat ondersteunen. Hiervoor komt een Ondersteuningsteam Decentralisaties (OTD). Dit team richt zich op de transities voor Jeugd, Wmo, overkoepelende 3D-vraagstukken en de Participatiewet.

Leidraad hierbij zijn de spoorboekjes die opgesteld zijn door de Transitiebureaus. Deze spoorboekjes geven aan welke mijlpalen er in ieder geval in 2014 gehaald moeten worden, zodat op 1 januari 2015 elke burger, jong of oud, de noodzakelijke hulp krijgt.

Het Ondersteuningsteam is een verzameling van verschillende specifieke ondersteuningsprogramma’s, zoals VISD en CORV, Toegang, AMHK, Inkoop J-GGZ en Sociale Wijkteams.

15. Implementatie transitie jeugd

Opdat de continuïteit van zorg overal in het land wordt geborgd, zijn actie’s en maatregelen aangekondigd die gemeenten hierbij ondersteunen. Het gaat hierbij – onder andere-  om intensivering van maatwerkondersteuning, een Regieberaad (gemeentelijke transitiemanagers) en geregelde voortgangsinformatie. Binnekort komt hier een ledenbrief over.

16. Gemeenten doen het!

Lokaal en regionaal zijn gemeenten al jaren bezig met hun voorbereidingen op hun nieuwe verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg. Samen met aanbieders, verzekeraars en cliënten zijn zij samen dagelijks bezig om een goede ‘landing’ mogelijk te maken.·

• Op de website van de VNG staan Praktijkvoorbeelden en Beleidsplannen van gemeenten.
• Op de website Voordejeugd staan Praktijkvoorbeelden van gemeenten én zorgaanbieders.